THUỐC MỚI TRONG ĐIỀU TRỊ ĐÁI THÁO ĐƯỜNG: HƯỚNG ĐẾN MỤC TIÊU BẢO VỆ THẬN VÀ GIẢM TỬ VONG TIM MẠCH
THUỐC MỚI TRONG ĐIỀU TRỊ ĐÁI THÁO ĐƯỜNG:
HƯỚNG ĐẾN MỤC TIÊU BẢO VỆ THẬN VÀ GIẢM TỬ VONG TIM MẠCH
Phòng khám BS Đinh Minh Đức
1. Mở đầu
Trong những năm gần đây, quan điểm điều trị đái tháo đường đã thay đổi mạnh mẽ. Thay vì chỉ tập trung kiểm soát đường huyết, các khuyến cáo quốc tế hiện nay nhấn mạnh vai trò của các thuốc giúp bảo vệ cơ quan đích (tim, thận), giảm tử vong và kéo dài tuổi thọ. Hai nhóm thuốc nổi bật trong xu hướng này là SGLT2i và GLP-1 RA.
2. Nhóm thuốc SGLT2i – Bảo vệ thận và tim mạch
2.1. Cơ chế tác dụng
• Ức chế tái hấp thu glucose tại ống thận → giảm đường huyết
• Giảm tái hấp thu natri → lợi tiểu nhẹ, giảm áp lực cầu thận
• Tác dụng: hạ đường, hạ huyết áp, giảm cân, bảo vệ tim – thận
2.2. Các thuốc tiêu biểu:
• Empagliflozin (Jardiance)
• Dapagliflozin (Forxiga)
• Canagliflozin, Ertugliflozin
2.3. Lợi ích lâm sàng (theo nghiên cứu lớn):
• Giảm nguy cơ nhập viện vì suy tim tới 35% (EMPA-REG OUTCOME, DAPA-HF)
• Giảm tiến triển bệnh thận mạn, kể cả khi không có đái tháo đường (DAPA-CKD)
• Giảm tử vong do mọi nguyên nhân ở bệnh nhân nguy cơ cao
3. Nhóm thuốc GLP-1 RA – Bảo vệ tim mạch, hỗ trợ giảm cân
3.1. Cơ chế tác dụng:
• Kích thích tiết insulin phụ thuộc glucose
• Ức chế glucagon, làm chậm rỗng dạ dày → hạ đường và giảm cân
• Có tác dụng kháng viêm và bảo vệ thành mạch
3.2. Các thuốc tiêu biểu:
• Liraglutide (Victoza)
• Semaglutide (Ozempic, Rybelsus)
• Dulaglutide (Trulicity)
3.3. Lợi ích lâm sàng:
• Giảm các biến cố tim mạch lớn (MACE): tử vong tim, nhồi máu cơ tim, đột quỵ (LEADER, SUSTAIN-6, REWIND)
• Hỗ trợ giảm cân hiệu quả, cải thiện kháng insulin
• Giảm nguy cơ tiến triển bệnh thận ở mức độ vừa
4. Kết hợp SGLT2i + GLP-1 RA – Tối ưu hóa bảo vệ cơ quan đích
Nhiều nghiên cứu cho thấy việc kết hợp 2 nhóm thuốc này có thể giúp:
• Giảm mạnh HbA1c, giảm cân, giảm huyết áp
• Giảm nguy cơ bệnh tim mạch, suy tim và tiến triển bệnh thận
• Không làm tăng nguy cơ hạ đường huyết nếu không dùng insulin
5. Khuyến cáo từ các hiệp hội y khoa
ADA (Mỹ): Ưu tiên SGLT2i hoặc GLP-1 RA nếu có bệnh tim mạch, thận hoặc suy tim
EASD (Châu Âu): Khuyến khích cá thể hóa điều trị, ưu tiên các thuốc có lợi ích tim – thận rõ ràng
KDIGO (Thận): Dùng SGLT2i cho bệnh nhân đái tháo đường có eGFR ≥ 20 ml/phút/1.73m²
VADE (Việt Nam): Cập nhật theo ADA/EASD, đề cao vai trò thuốc bảo vệ tim – thận trong phác đồ điều trị
6. Kết luận
Các thuốc SGLT2i và GLP-1 RA đang định hình lại điều trị đái tháo đường theo hướng toàn diện hơn, lấy bệnh nhân làm trung tâm, không chỉ kiểm soát đường huyết mà còn giảm nguy cơ tử vong, biến chứng tim mạch, tiến triển suy thận và nâng cao chất lượng sống.
Việc lựa chọn thuốc cần cá thể hóa dựa trên bệnh lý nền, chức năng thận, nguy cơ tim mạch và điều kiện kinh tế của người bệnh.
Tài liệu tham khảo
- Hội Nội tiết & Đái tháo đường Việt Nam. Khuyến cáo cập nhật điều trị đái tháo đường típ 2 – 2023.
- American Diabetes Association. Standards of Medical Care in Diabetes—2024. Diabetes Care. 2024;47(Suppl 1):S1–S174.
- Davies MJ et al. Management of Hyperglycemia in Type 2 Diabetes, ADA/EASD Consensus Report 2022.
- Heerspink HJL et al. Dapagliflozin in Patients with Chronic Kidney Disease. N Engl J Med 2020; 383:1436–1446.
- Marso SP et al. Liraglutide and Cardiovascular Outcomes in Type 2 Diabetes (LEADER). N Engl J Med 2016;375:311–22.
Thông tin liên hệ
Phòng khám Bác sĩ CKII. Đinh Minh Đức
• Địa chỉ: 152D Điện Biên Phủ, Phường Mỹ Phú, TP. Cao Lãnh, Đồng Tháp
• Điện thoại/Zalo: 0908 073 939
• Website: phongkhambacsiduc.vn